De accessibility

van jouw ebook

maakt het mede mogelijk dat iedereen kan meedoen in de maatschappij.

Voldoen of niet voldoen aan de gestelde eisen van de European Accessibility Act (EAA), dat is de vraag...

Loop jij (ondermeer) tegen het dilemma aan of de European Accessibility Act (EAA) van toepassing is op jouw bestaande of toekomstige ebook(s)?
In deze blog leggen we puntsgewijs uit wat de belangrijkste veranderingen zijn ten opzichte van de oudere type ebooks (EPUB2), of de EAA van toepassing is op jouw project en wat de consequenties (kunnen) zijn voor het proces van ebook maken. We hebben geprobeerd er een zo compleet en helder mogelijk overzicht van te maken, zodat het je kan helpen bij jouw ebook project.

Disclaimer

Epublicist is niet verantwoordelijk voor onvolledigheid of het verkeert intrepeteren van de EAA en kan ook niet aansprakelijk gehouden worden voor het niet correct naleven van de EAA en de hieruit vloeiende boetes. We verwijzen dan ook voor de meest actuele regelgeving naar de volgende sites:

Wat is de European Accessibilty Act (EAA)

De European Accessibility Act (EAA) is een Europese richtlijn om producten en diensten toegankelijker te maken voor mensen met een beperking binnen de EU. En is van toepassing op een breed scala aan (voornamelijk) digitale producten en diensten waaronder ebooks.

De belangrijkste punten van de European Accessibility Act:

Doel: Mensen met een beperking beter laten deelnemen aan de samenleving en de interne markt, door producten en diensten toegankelijker te maken.
Toepassingsgebied: De EAA geldt voor een breed scala aan producten en diensten, zoals:
– Computers en smartphones
– Televisieapparatuur en e-readers
– Geldautomaten en betaalterminals
– E-commerce websites en apps
– Ebooks
– Vervoersdiensten (zoals ticketautomaten en online boekingssystemen)
– Telecommunicatiediensten en audiovisuele media
– Overheidswebsites en apps (deels overlappend met de Web Accessibility Directive)
Vanaf wanneer: De wetgeving geldt vanaf 28 juni 2025.
Voor wie geldt het? De regels zijn bindend voor overheden én bedrijven die de betreffende producten of diensten aanbieden op de EU-markt.

Uitzonderingen op European Accessibility Act

In de basis moeten alle uitgeverijen volledig toegankelijk publiceren en aan hiervoor genoemde eisen voldoen. De uitzonderingen op de European Accessibility Act (EAA) zijn op dit moment nog niet definitief vastgelegd. Maar deze drietal uitzonderingen zullen naar alle waarschijnlijk van toepassing zijn:

De uitgeverij is een micro-onderneming. Dit is van toepassing wanneer je minder dan tien werknemers hebt én een jaaromzet of een jaarlijks balanstotaal kent van minder dan twee miljoen euro. Dit betreft over het algemeen de meeste kleine uitgevers en self-publishing auteurs.
De aanpassing vereist een fundamentele wijziging: wanneer je een product of (onderdeel van een) dienst zo ingrijpend moet aanpassen, dat het product of de dienst daarmee niet meer doet waar het voor bedoeld is.
Het vraagt een onevenredige last. Dit is het geval als het organisatorisch en financieel veel meer kost dan het voordeel wat het personen met een beperking oplevert. In de wet staan uitgebreide criteria voor het bepalen of iets een onevenredige last is. Het ontbreken van prioriteit, tijd of kennis valt er in elk geval niet onder. Je kunt deze uitzondering ook niet gebruiken als je financiering krijgt voor het verbeteren van de toegankelijkheid van je product of dienst.

Op basis van deze 3 punten mag je aannemen dat stripboeken, fotoboeken en prentenboeken vanwege het grote aantal illustraties vrijgesteld zijn van de regelgeving aangezien die lastig toegankelijk te maken zijn.

Wat betekent dit concreet voor ebook publicaties en de productie ervan?

Vanaf 28 juni 2025 worden ebooks bij voorkeur als reflowable EPUB3 aangeboden. Wens je als uitgever / auteur toch een EPUB2 ebook omdat je het ebook intern gaat gebruiken of accesibility is niet echt aan de orde (niet van toepassing), dan kunnen we desgewenst een (reflowable) EPUB2 ebook leveren.

Prentenboeken en beeld intensieve ebooks worden als Fixed Layout EPUB3 aangeboden en voldoen in basis niet aan de EAA.

Waarmee moet rekening gehouden worden bij het maken van een ebook

Veel van onderstaande punten zijn technisch van aard en worden door ons als ‘ebook ontwikkelaars’ in het ebook gezet of gedaan. Echter voor enkele van de genoemde punten hebben we wel extra input nodig om ze te kunnen verwerken.

Dit zijn de belangrijkste aandachtspunten:

EPUB3 is de aanbevolen standaard; verouderde formaten zoals EPUB2 of PDF voldoen vaak niet aan de toegankelijkheidseisen.
Een ebook moet “reflowable” zijn, zodat gebruikers tekstgrootte, lettertype en contrast kunnen aanpassen.
Tekstalternatieven voor niet-tekstuele content
Voeg alt-teksten toe aan afbeeldingen (<img alt=”beschrijving”>).
Gebruik eventueel langere beschrijvingen voor complexe afbeeldingen
(via aria-describedby of aparte beschrijvingsbestanden).
Metadata voor toegankelijkheid
Om aantegeven dat een ebook accessible is moeten er ‘accessibility metadata’ toegevoegd worden in de OPF-bestanden, bijv.:
<meta property=”schema:accessMode”>textual</meta>
<meta property=”schema:accessibilityFeature”>tableOfContents</meta>
<meta property=”schema:accessibilityHazard”>none</meta>
Correct gebruik van semantische structuur
Laat je je ebook door ons realiseren dan houden wij hier rekening mee en zorgen we dat er gebruik gemaakt wordt van semantische HTML5-tags in de content (zoals <h1>–<h6>, <section>, <nav>, <blockquote>, etc.).
Ook maken we gebruik van de juiste heading-hiërarchie voor overzicht en navigatie.
Navigatie en leesvolgorde
Een ebook moet een duidelijke navigatiestructuur hebben: inhoudsopgave (toc.ncx en HTML-nav), geneste hoofdstukken, paginanummers indien van toepassing.
De lineaire leesvolgorde moet logisch zijn (aangegeven via spine in de OPF).
Taal aanduiden
Geef de taal aan per hoofdstuk of sectie (<html lang=”nl”>) om screenreaders goed te laten functioneren.
Toetsenbordnavigatie & ondersteuning voor assistieve technologie
Zorg ervoor dat interactieve elementen (bijv. quizvragen of links) via toetsenbord te bedienen zijn.
Geen gebruik van alleen kleur om informatie over te brengen (contrastregels volgen: WCAG 2.1 AA of hoger).
Volg de contrastregels
Contrastregels gaan over het verschil in helderheid (luminantie) tussen tekst en achtergrond. Hoe groter dat verschil, hoe beter leesbaar.
De richtlijnen volgen meestal de WCAG 2.1 (Web Content Accessibility Guidelines), specifiek:
– Minimaal contrastverhouding:
4.5:1 voor gewone tekst (onder 18pt of 14pt vet)
3:1 voor grote tekst (minstens 18pt normaal of 14pt vet
(Let op: 1:1 is zwart op zwart, 21:1 is zwart op wit)
Test met toegankelijkheidstools
Gebruik tools zoals:
– Ace by DAISY (gratis toegankelijkheidstester voor EPUB3)
– EPUBCheck (voor validatie van de EPUB-specificatie)
– NVDA of VoiceOver (screenreader-tests)

Ontwerp, opmaak & conversie

033 – 737 00 09 | info@epublicist.nl

Uitgeven & distributie

033 – 210 04 00 | info@vrijeuitgevers.nl